کوروش هخامنشی و منشور او
مقدمه
کوروش دوم، معروف به کوروش بزرگ، یکی از برجسته‌ترین پادشاهان تاریخ باستان است که در حدود 600 سال قبل از میلاد در منطقه‌ای که ایران به دنیا آمد. او بنیان‌گذار امپراتوری هخامنشیان بود که به بزرگ‌ترین امپراتوری تاریخ باستان تبدیل شد. ویژگیهای اخلاقی و سیاسی او به عنوان یک شخصیت فرمانده و سیاستمدار شایسته، او را نه تنها در تاریخ ایران بلکه در تاریخ جهانی به برجسته و مورد احترام تبدیل کرده است. یکی از مهم‌ترین آثار به جامانده از کوروش، «منشور کوروش» است که به‌عنوان نخستین حقوق بشر در تاریخ شناخته می‌شود. این منشور، فلسفه حکمرانی و احترام به حقوق بشر را در زمان خود به‌طور قابل توجهی مطرح می‌کند و بسیاری از اصول مدرن حقوق بشر را پیش‌بینی می‌کند.
کوروش بزرگ: زندگی و حکومت
کوروش دوم در حدود 600 سال پیش از میلاد در شهر آنشان (واقع در جنوب غربی ایران کنونی) متولد شد. وی پسر کمبوجیه اول و نوه چیش‌پیش که از شاهان ماد بود، بود. وی ابتدا بر مادها حکومت کرد، اما سپس به سرزمین‌های دیگر حمله کرد و موفق شد سلطنت هخامنشی را بنیان‌گذاری کند. کوروش با فتح بابل در سال 539 قبل از میلاد، امپراتوری خود را به اوج رساند و یکی از بزرگ‌ترین امپراتورهای تاریخ را به‌وجود آورد.
یکی از ویژگیهای بارز کوروش، دیدگاه انسانی و تساهل دینی او بود. بسیار زیاد از فرمانروایان دورانی که با قدرت از مردم خود می‌کردند، کوروش به فرهنگ‌ها، مذاهب و سنت‌های مختلف احترام می‌گذاشتند و سیاست‌هایی که بر برابری و آزادی در پیش گرفتند. این ویژگی‌ها باعث شد تا در میان ملت‌ها محبوبیت بسیاری پیدا کند.
منشور کوروش: اسناد حقوق بشر باستان
منشور کوروش که در حقیقت یک استوانه گلی است، به‌عنوان اولین سند حقوق بشر در تاریخ بشریت شناخته می‌شود. این منشور پس از فتح بابل در سال 539 قبل از میلاد توسط کوروش بزرگ صادر شد و در آن کوروش به مردم بابل آزادی مذهبی، آزادی فرهنگی و حقوق بشر را می‌دهد. استوانه کوروش که به زبان اکدی نوشته شده، به طور خاص به حقوق مردم بابل و دیگر اقوام تحت سلطه هخامنشیان اشاره دارد.
این منشور به‌عنوان نمادی از سیاست‌های انساندوستانه کوروش می‌شود که در آن حقوق انسانی، آزادی‌های فردی، و احترام به آزادی‌های مذهبی به‌ویژه برای مردمان بابل و اقوام تحت سلطه هخامنشی مورد قرار می‌گیرد. منشور کوروش یکی از مهم‌ترین اسناد تاریخی است که نشان می‌دهد سلطنت در دوران باستان می‌تواند بر اصول انسانی و انسانی‌مدار باشد.
ویژگی های منشور کوروش
منشور کوروش دارای ویژگیهای خاصی است که آن را از سایر اسناد تاریخی متمایز می‌سازد. برخی از ویژگیهای بارز این منشور عبارتند از:
1. آزادی مذهبی: در منشور کوروش، به‌ویژه در رابطه با مردم بابل، اعلام می‌شود که افراد حق دارند خود را آزادانه انتخاب کنند و هیچگونه ظلم یا اجبار مذهبی در سرزمین‌های تحت سلطه کوروش نخواهد داشت. این امر برای آن زمان بسیار پیشرو بود، زیرا بسیاری از حکومت‌های آن دوره مردم را به پذیرش یک مذهب خاص می‌کردند.
2. آزادی مردم از بردگی: یکی از بخشهای مهم منشور، آزادی بردگان است. کوروش اعلام می‌کند که هیچ‌کس نباید ظلم کند و ستم کند و کسانی را که در بابل به‌عنوان برده‌اند به‌کار گرفته‌شده‌اند، می‌توانند آزادانه به خانه‌های خود بازگردند. این اقدام او نه تنها در تاریخ بابل، بلکه در تاریخ جهانی نیز تأثیرگذار بود.
3. حفظ هویت فرهنگی: کوروش در منشور خود را حفظ می کند که احترام به فرهنگ ها و آداب محلی باید حفظ شود. او معتقد بود که هر ملت و قوم باید آزادی کامل در حفظ فرهنگ و آداب خود را داشته باشد. این سیاست باعث شد که خیلی از اقوام تحت سلطه هخامنشی، نسبت به پادشاهی کوروش احساس نزدیکی و احترام داشته باشند.
4. عدالت اجتماعی و رعایت حقوق بشر: منشور کوروش محدودیت دارد که هیچ‌کس نباید مورد ظلم قرار گیرد و باید در سراسر امپری هخامنشی حفظ شود. این شعارهای عدالت‌خواهانه در آن زمان بسیار نوآورانه بود و بسیاری از حقوق‌دانان آن را اولین قدم‌های حقوق بشر می‌دانند.
منشور کوروش و تاثیرات آن بر جهان
منشور کوروش نه تنها در زمان به‌عنوان یک ابزار خودکرد حکومتی برجسته می‌شود، بلکه در طول تاریخ تأثیرات بر تفکرات حقوق بشری و سیاست‌های انسانی است. بسیاری از اصول موجود در منشور کوروش به‌طور مستقیم به‌عنوان حقوق بشر در مورد استفاده از قرار گرفته‌اند.
نظریه‌پردازان حقوق بشر و جامعه‌شناسان بسیاری از منشور کوروش به‌عنوان یک پیشگام در حقوق بشر و آزادی‌های فردی یاد کرده‌اند. این منشور در مرجع آزادی مذهبی و فرهنگی، که به‌عنوان یکی از مهم‌ترین حقوق بشری از می‌شود، مهم‌ترین ویژه‌ها را می‌شناسد.
منشور کوروش و مقایسه با حقوق بشر مدرن
در حالی که حقوق بشر به‌طور رسمی در قرن بیستم میلادی با اعلامیه جهانی حقوق بشر توسط سازمان ملل متحد شکل قانونی و بین‌المللی به خود گرفت، منشور کوروش به‌عنوان اولین اعلامیه حقوق بشر در تاریخ بشری، پیش‌درآمدی بر بسیاری از اصول مدرن بشری است. از جمله مشابهت‌های اصلی بین منشور کوروش و اعلامیه حقوق جهانی بشر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1.های فردی: منشور کوروش بر آزادی‌های فردی اطلاعات دارد و اعلام می‌کند که هیچ‌کس نباید تحت فشار باشد و ظلم کند. این اصل به‌عنوان یکی از ارکان اساسی حقوق بشر می‌شود.
2. حقوق اقلیت‌ها: کوروش در منشور خود به حقوق اقلیت‌ها و گروه‌های مذهبی مختلف اشاره می‌کند و می‌گوید که باید به آن‌ها آزادی کامل در امور مذهبی داده شود.
3. احترام به کرامت انسانی: در منشور کوروش، کرامت انسانی و حقوق هر فرد در برابر ظلم و آسیب شناسایی شده است که در بسیاری از اسناد حقوق بشر مدرن به‌ویژه در «اعلامیه جهانی حقوق بشر» مورد شناسایی قرار گرفته است.
نتیجه گیری
کوروش بزرگ به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های بشری، نه تنها امپراتوری عظیم را بنا نهاد، بلکه از طریقشور خود یکی از اولین گام‌ها را در تاریخ ارتقاء حقوق بشر برداشت می‌کند. منشور کوروش، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اسناد تاریخ بشری، نه تنها در دوران خود، بلکه در حقوق بشر اثرگذار بوده است. کتاب بر‌های فردی، آزادی مذهبی، آزادی اجتماعی و احترام به فرهنگ‌ها، کوروش را به‌عنوان یک پادشاه انسانی و خردمند در تاریخ جهان معرفی کرده است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر