حق بر سلامت و نابرابری‌های بهداشتی: وقتی فقر و سیاست به مانع زندگی تبدیل می‌شوند
یکی از حقوق پایه‌ای هر انسان، «حق بر سلامت» است. این حق در اسناد بین‌المللی حقوق بشر به رسمیت شناخته شده، از جمله در اعلامیه جهانی حقوق بشر (ماده ۲۵) و میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (ماده ۱۲). اما آیا همه‌ی مردم جهان از این حق برخوردارند؟ پاسخ، متأسفانه، منفی است.
سلامت؛ فقط نبود بیماری نیست
بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت، سلامت فقط نبود بیماری یا نقص جسمی نیست، بلکه شامل رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی است. به همین دلیل، عوامل زیادی روی سلامت انسان‌ها تأثیر می‌گذارند؛ از ژنتیک گرفته تا محیط زیست، تغذیه، آموزش، شرایط اقتصادی و البته سیاست‌های عمومی.
فقر؛ بزرگ‌ترین دشمن سلامت
افرادی که در فقر زندگی می‌کنند، معمولاً دسترسی کمتری به خدمات بهداشتی و درمانی دارند. این افراد ممکن است:
بیمه درمانی نداشته باشند،
توان پرداخت هزینه‌های دارو یا درمان را نداشته باشند،
در مناطقی زندگی کنند که امکانات درمانی کافی ندارد،
یا حتی به دلیل ناآگاهی از خدمات موجود، از آن‌ها استفاده نکنند.
نکته‌ی تلخ‌تر این‌جاست که بیماری، خود می‌تونه باعث فقر بیشتر بشه. مثلاً فردی که بیمار می‌شه و نمی‌تونه کار کنه، درآمدش رو از دست می‌ده و همین، چرخه‌ی نابرابری رو تشدید می‌کنه.
سیاست؛ تیغ دو لبه
سیاست‌های دولتی نقش تعیین‌کننده‌ای در تحقق حق سلامت دارن. کشورهایی که سلامت رو اولویت قرار می‌دن و برای آن سرمایه‌گذاری می‌کنن، معمولاً جمعیت سالم‌تری دارن. ولی در بسیاری از نقاط دنیا، به‌ویژه در کشورهای کم‌درآمد یا تحت حکومت‌های ناکارآمد، سیاست‌ها به شکلی تنظیم می‌شن که نابرابری رو عمیق‌تر می‌کنن.
خصوصی‌سازی نظام درمان، فساد، تبعیض‌های قومی و جنسیتی، و نبود نظارت بر داروها و خدمات درمانی، نمونه‌هایی از سیاست‌هایی هستن که می‌تونن به نقض حق بر سلامت منجر بشن.
عدالت در سلامت؛ رویا یا واقعیت؟
جنبش‌های حقوق بشری و سازمان‌های بین‌المللی بر این باورند که دولت‌ها موظف هستن دسترسی همگانی، عادلانه و با کیفیت به خدمات سلامت رو تضمین کنن. این فقط یک انتخاب سیاسی نیست، یک تعهد قانونی و اخلاقی در قبال شهروندانه.
برای رسیدن به عدالت در سلامت، باید:
خدمات پایه‌ی درمانی رایگان یا ارزان‌قیمت فراهم بشه،
زیرساخت‌های بهداشتی تقویت بشن،
آگاهی مردم نسبت به حقوق خودشون بالا بره،
و مهم‌تر از همه، فقر ریشه‌کن بشه.
جمع‌بندی
حق بر سلامت، حق زندگی با کرامت انسانی‌ست. اما فقر و سیاست‌های ناعادلانه، این حق رو از میلیون‌ها نفر دریغ می‌کنن. اگر بخوایم جهانی بهتر بسازیم، جایی که همه فرصت زندگی سالم داشته باشن، باید سلامت رو نه به عنوان کالا، بلکه به عنوان یک حق بنیادین انسانی ببینیم.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر