این سیستمی است که با استفاده از شیوه‌های فیزیکی یا قانونی، برای تنزل افراد به جایگاه‌های پایین‌تر اجرا می‌شود.[۴] دانشور فمینیست، فیلیس چسلر، استاد روان‌شناسی و مطالعات زنان، این پدیده را این‌گونه شرح می‌دهد: «روش‌هایی که دختران و زنان را به وجودی فرعی و جداگانه محکوم می‌کند و پسران و مردان را به نگهبانان همیشگی عفت خویشاوندان زن خود تبدیل می‌کند».[۵] موارد آپارتاید جنسیتی نه تنها به ناتوانی اجتماعی و اقتصادی افراد منجر می‌شود، بلکه می‌تواند به آسیب فیزیکی شدید نیز منجر شود.[۶]
آپارتاید نام سیستمی بود که بعد از جنگ جهانی دوم در آفریقای جنوبی حاکم شد و تا دهه ۹۰ پابرجا بود.
در این سیستم، حقوق افراد جامعه بر اساس رنگ پوست آن‌ها طبقه‌بندی شده بود. بیشترین مزایا و حقوق به «سفیدپوست‌ها» تعلق داشت و بعد از آن‌ها به ترتیب «هندی‌تبارها»، «رنگین‌پوست‌ها» و در نهایت «سیاه‌پوست‌ها» قرار داشتند.
اصطلاح «آپارتاید» در زبان «آفریکانس» به معنای «جداسازی» است.
این سیستم در آفریقای جنوبی که یکی از بدنام‌ترین نظام‌های حکمرانی قرن بیستم محسوب می‌شد در نهایت با مخالفت گسترده بین‌المللی روبه‌رو و سرنگون شد.
آپارتاید در سال ۱۹۷۳ از سوی سازمان ملل غیرقانونی اعلام شد. بر اساس «کنوانسیون آپارتاید» که در این سال تصویب شد، آپارتاید، «اقدامات غیرانسانی» خوانده شده که در پی «جداسازی نژادی و تبعیض» انجام می‌شوند.
در حال حاضر، این اصطلاح بار سیاسی بسیار ویژه‌ای دارد و برای توصیف شرایطی که تبعیض‌های گسترده و غیرانسانی اعمال می‌شود، به کار می‌رود.
«آپارتاید جنسیتی» به معنای نظامی است که در آن به شکل سیستماتیک، مردها نسبت به زن‌ها برتری داشته باشند.
برخی از منتقدان جمهوری اسلامی سال‌هاست که از چنین اصطلاحی برای توصیف نظام حاکم بر ایران استفاده می‌کنند. اما جمهوری اسلامی همواره این اتهام را رد کرده و اصرار دارد که در ایران تبعیضی علیه زنان وجود ندارد.
در بیانیه کارشناسان سازمان ملل آمده است: «چنانکه پیداست مقام‌ها (در ایران) به دنبال حکمرانی از طریق تبعیض سیستمی، با انگیزه سرکوب زنان و دختران برای به زانو درآوردن کامل آن‌ها هستند و پیش‌نویس این قانون می‌تواند شکلی از آپارتاید جنسیتی توصیف شود.»
برخی فعالان حقوق زنان در ایران و افغانستان از جمله گروه‌هایی هستند که از کارزاری بین‌المللی برای غیرقانونی اعلام کردن «آپارتاید جنسیتی» در سطح بین‌المللی حمایت کرده‌اند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر